حکم شرعی حفظ نظام جمهوری اسلامی
با توجه به مسائل سیاسی اخیر و هشدارهای مقام معظم رهبری امام خامنه ای در مورد نفوذ دشمن بر آن شدیم تا یکی از احکام بسیار مهم سیاسی اسلام را بررسی نماییم. یکی از احکام مهم سیاسی اسلام وجوب حفظ نظام است. در ادامه به دو سوال در این زمینه و پاسخ آن از کلام و نوشتجات حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری می پردازیم. امید است مورد توجه و عمل نگارنده و خوانندگان قرار گیرد.
.
1- سوال اول این است که حفظ نظام جمهوری اسلامی چه حکمی دارد؟ آیا واجب است یا مستحب؟ و اگر واجب است، اهمیت وجوب آن در مقابل سایر واجبات تا چه اندازه است؟
حضرت امام (قدس سره) در پاسخ به این سوال می فرمایند:
- «چنانچه همه ما، همه شماها، همه ملت و خصوصاً روحانیت و خطبا در صحنه نباشیم .... به سر انقلاب آن خواهد آمد که بر سر مشروطه آمد ... حفظ این جمهورى اسلامى از اعظم فرایض است. اگر بنا باشد که روحانیون کنار بروند .... و خطبا در منابر خودشان، مسائل روز را فراموش کنند و مسائل انقلاب را فراموش کنند، این انقلاب صدمه خواهد دید. [1]
همچنین ایشان در جملاتی بسیار تکان دهنده و در تبیین وجوب عقلی و شرعی حفظ نظام می فرمایند:
- حفظ جمهورى اسلامى از حفظ یک نفر (ولو امام عصر باشد) اهمیتش بیشتر است؛ براى اینکه امام عصر هم خودش را فدا مىکند براى اسلام.[2]
- حفظ نظام جمهورى اسلامى در این عصر و با وضعى که در دنیا مشاهده مىشود و با این نشانه گیریهایى که از چپ و راست و دور و نزدیک نسبت به این مولود شریف مىشود، از اهمّ واجبات عقلى و شرعى است که هیچ چیز به آن مزاحمت نمىکند؛ و از امورى است که احتمال خلل در آن عقلًا منجز است. (یعنی صرف احتمال ضرر برای آن موجب وظیفه است)[3]
مقام معظم رهبری امام خامنه ای نیز در این زمینه فرموده اند:
- حفظ نظام، واجب است و اوجب از همهی امور است.[4] حفظ نظام اسلامی، از اوجب واجبات است و اگر کسی این را منکر باشد، اسلام را نفهمیده است[5]. معروفی بالاتر از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی نداریم.[6]
.
.
2- اما سوال دیگری که در اینجا مطرح می شود این است که وظیفه مردم و مسئولین در مورد این واجب شرعی چیست؟
حضرت امام خمینی (ره) در مورد وظیفه آحاد ملت می فرمایند:
- از این به بعد هیچ عذرى، نه من دارم و نه شما و نه هیچ روحانى و نه هیچ نویسنده و نه هیچ گوینده. باید ما براى ادامه این فریضه الهى، براى ادامه این انقلاب اسلامى و جمهورى اسلامى کوشش کنیم و کوششمان را افزون کنیم.[7]
همچنین ایشان در مورد وظیفه نویسندگان در این زمینه می فرمایند:
- همه نویسنده ها مکلف اند به حفظ نظام[8] ... آقایان توجه بکنند که قلم آنها یک وقت قلمى نباشد که جمهورى اسلامى را تضعیف بکند. و من مىبینم در بعضى قلمها اینجورى است و اینها توجه بکنند. من همیشه میل دارم که با نصیحت، با- عرض مىکنم که- تقاضا، با ملایمت با آقایان رفتار کنم .... لکن اگر چنانچه یک وقتى اقتضا بکند مصلحت اسلام، ... آن وقت یک وضع دیگرى پیش مىآید. اینجور نیست که همهاش قضیه نصیحت باشد و ملایمت باشد، ... تویى که برمىدارى مىنویسى ما ورشکسته هستیم، تویى که مىنویسى ما هیچى دیگر نداریم، تویى که این حرفها را مىنویسى، این براى اسلام مضر است ... یک چیزى که براى نظام مضر هست این را توجه کنید به آن؛ دستهاتان را یک قدر نگه دارید، قلمهاتان را یک قدر نگه دارید، توجه بکنید به اینکه هر چیزى نباید نوشته بشود، هر چیزى نباید منتشر بشود.[9]
ایشان در پیامی به مناسبت ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، در تبیین وظیفه شورای نگهبان در مورد این واجب شرعی می فرمایند:
- و اما شوراى محترم نگهبان، که حافظ احکام مقدس اسلام و قانون اساسى هستند، مورد تأیید اینجانب مىباشند. و وظیفه آنان بسیار مقدس و مهم است. و باید با قاطعیت به وظایف خود عمل نمایند. البته توجه به اهمیت حفظ نظام جمهورى دارند که با آن هیچ حکم و امرى مزاحمت نمى کند و براى حفظ آن از هیچ کوششى نباید مضایقه کرد و معلوم است آقایان (شورای نگهبان) با تعهدى که دارند تحت تأثیر هیچ جوّى واقع نمىشوند.[10]
مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرموده اند:
- همه مسؤولان کشور، یک مسؤولیت برعهده دارند. حفظ نظام الهی و اداره این کشور[11] مسؤولیت رهبری (نیز) حفظ نظام و انقلاب است ... وظیفه اصلی رهبری این است که مراقب باشد این بخشهای مختلف آهنگ ناساز با نظام و اسلام و انقلاب نزنند. هرجا چنین آهنگی به وجود بیاید، جای حضور رهبری است ... هدف و هویّت و مسؤولیت اساسی رهبری، دفاع از کلیّت نظام و حفظ نظام است.[12]
ان شاء الله خداوند دست و قلم همه نویسندگان و تلاش همه مسئولین را در خدمت حفظ نظام اسلامی پایدار و ثابت قدم بدارد و مقام معظم رهبری را در این مسئولیت خطیر در برابر دشمنان این نظام اسلامی یاری نماید. ان شاء الله
[1]. صحیفه امام، ج15، ص329، سخنرانی در جمع وعاظ تهران در آستانه ماه محرم، 4/8/1360.
[2]. همان، ج15، ص 365؛ سخنرانی ایشان در جمع مسئولان بنیاد شهید، 25/8/1360.
[3]. همان، ج19، ص 153، پیام حضرت امام به ملت ایران به مناسبت ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، 22/11/1363. جمله داخل پرانتز از آنِ نگارنده برای توضیح بیشتر مطلب است.
[4]. بیانات رهبری در دیدار با دانشجویان، 31/5/89.
[5]. بیانات در دیدار کارگزاران حج، 6/1/1374
[6]. بیانات در حرم مظهر رضوی، 1/1/1394.
[7]. صحیفه امام، ج15، ص330، سخنرانی در جمع وعاظ تهران در آستانه ماه محرم، 4/8/1360.
[8]. همان، ج20، ص127، سخنرانی در جمع اعضای هیات دولت، 8/6/1365.
[9]. همان، ج20، ص129-128.
[10]. همان، ج19، ص 155، پیام حضرت امام به ملت ایران به مناسبت ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، 22/11/1363. برای مطالعه بیشتر ر.ک: همان، ج20، ص282.
[11]. بیانات رهبری در دیدار جمعی از روحانیون، 23/9/1377.
[12]. بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام ، 14/9/1379.